Με αφορμή ένα μήνυμα που πήρα την Παρασκευή το βράδυ, ενας άνθρωπος που αγαπώ πάρα πολύ μου θύμησε αυτή την μοναδική ατάκα της Dowager Countess στο Downton Abbey . “Marriage is a long business. There is no getting out of it for our kind of people.” Μεγάλη αλήθεια, κι ας ακούγεται εκ πρώτης όψεως κάπως πικρή. Όμως τι να κάνουμε που ο γάμος όντως είναι μια επιχείρηση που για να λειτουργήσει to perfection πρέπει να στηρίζεται σε ουσιαστικά γερές βάσεις? Οι οποίες δεν έχουν τίποτα να κάνουν με τα κινηματογραφικά happy endings και με τους πρίγκηπες και τις πριγκίπισσες των παραμυθιών με τα οποία μεγαλώνουμε από παιδιά.. Αυτό δεν σημαίνει πως ένας γάμος δεν έχει και το ρομαντικό κομμάτι, τον έρωτα και το καρδιοχτύπι και τις πεταλούδες στο στομάχι ειδικά στην αρχή, όμως όποιος νομίζει πως είναι μόνο αυτό, μάλλον δεν έχει παντρευτεί ακόμα. Και μιλάω για τους επιτυχημένους γάμους βέβαια, αυτούς που κρατάνε χρόνια και που τα ζευγάρια εξακολουθούν να περνάνε μεταξύ τους καλά και να διαλέγουν να μείνουν αντί να φύγουν, ακόμα και όταν έρχονται τα δύσκολα. Ή μάλλον, κυρίως τότε.
Μετά από 26 χρόνια σχέσης – έστω και ταραχώδους- και 15 χρόνια γάμου, μπορώ να σας πω με την πιο απόλυτη βεβαιότητα πως έρχονται στιγμές που θέλεις τον άλλον να τον ανατινάξεις. Να πατήσεις το κουμπί και να τον εκτοξεύσεις στο άπειρο κι ακόμα παραπέρα ως άλλον Γούντι στο Toy Story. Φυσικό δεν είναι? Εδώ την κολλητή σου και μετά από κάποια χρόνια έρχονται φορές που θέλεις να την πιάσεις απ΄το μαλλί. Δεν το κάνεις όμως, ούτε στην κολλητή σου ούτε στον σύντροφο σου και αυτό είναι που κάνει και την ιστορία ενδιαφέρουσα. Ένα κορίτσι γνωρίζει ένα αγόρι και στην πορεία αποφασίζει πως αυτό το αγόρι είναι καλύτερο από τα υπόλοιπα, για εκείνη. Και το αντίθετο. Ένα αγόρι γνωρίζει ένα κορίτσι και κάποια στιγμή καταλαβαίνει πως μ’ αυτό το κορίτσι μπορεί να δοκιμάσει να μοιραστεί μια ζωή. Ιδανικά όλα αυτά συμβαίνουν αφού περάσει η πρώτη καψούρα, όταν την στιγμή που σηκώνεσαι από το κρεβάτι ο εγκέφαλος σου είναι πια σε θέση να επεξεργαστεί και άλλα δεδομένα πέρα από τις ορμόνες σου που κάνουν πάρτι.
Μπορεί να ακούγεται λίγο στεγνό έτσι όπως το γράφω όμως οι καλές πίπες δεν αποτελούν γερή βάση για κανενός είδους σχέση. Κυρίως γιατί δεν είναι δα και πυρηνική φυσική, ο καθένας και η καθεμία μπορεί να τις πάρει, οπότε εννοείται πως όποιος βασιστεί σ΄αυτές για να αποφασίσει, δεν έχει νόημα να διαβάσει παρακάτω, δεν θα φτάσει ποτέ στο σημείο να τον αφορά το τόσα χρόνια μετά. Γιατί το μετά είναι το tricky but fun part. Είναι η δυνατότητα που έχει ο καθένας να κρατήσει μια σχέση ζωντανή μέσα από την ρουτίνα, και την καθημερινότητα, και τα παιδιά, και τις δουλειές, και τα προβλήματα, και τους τρίτους ή τέταρτους ή πέμπτους ανθρώπους, και την μαγεία που αναγκαστικά χάνεται όταν αρχίσεις να πλένεις τα πρώτα σώβρακα, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει απλώς να τα βάζεις στο πλυντήριο, και όταν αρχίσεις να βλέπεις το αντικείμενο του πόθου σου αγουροξυπνημένο και αξύριστο, άρρωστο ή απλά στις κακές του. Και όταν λέω ζωντανή δεν εννοώ αυτά που διαβάζω κατά καιρούς στα γυναικεία περιοδικά, να σκαρφαλώνουμε πάνω σε πασούμια με πούπουλα φορώντας ζαρτιέρες μόλις επιστρέψαμε ξερές στην κούραση από το γραφείο, ούτε να μαγειρεύουμε μόνο με την ποδιά μας όταν το μόνο που θέλουμε είναι να παραγγείλουμε delivery και να λιποθυμήσουμε στον καναπέ. Υποθέτω πως αν ο Πάνος επιστρέψει μια μέρα από το γραφείο και με βρει να τον περιμένω με το νεγκλιζέ και το δωδεκάποντο θα θεωρήσει πως έχω κάνει κάποια τεράστια μαλακία – φόνο ίσως?- και προσπαθώ να τον πάρω με το καλό για να με ξελασπώσει… Διότι ο γάμος διώχνει την μαγεία, τελεία και παύλα. Και όσο κι αν ακούω γύρω μου ζευγάρια να δηλώνουν πως μετά από 15 και 20 χρόνια γάμου θέλουν τον άλλο σαν την πρώτη φορά, εγώ σόρρυ αλλά δεν το πιστεύω. Ναι όταν έχεις κοιμηθεί με κάποιον χρόνια ολόκληρα και με όλους τους πιθανούς και απίθανους τρόπους, ξέρεις να τον κάνεις να περπατήσει στο ταβάνι με συνοπτικές διαδικασίες. Ξέρεις τα γούστα του, τα κουμπιά του, τις αδυναμίες του, είναι ένα αυτοκίνητο που μπορείς όταν θελήσεις να το οδηγήσεις με το πόδι κολλημένο στο γκάζι στις πιο απίθανες στροφές. Και ότι θα λείπει από το πάθος της στιγμής, από την αδρεναλίνη του καινούριου και από το excitement της αρχής θα το κερδίζεις σε τεχνική και σε εμπειρία και σε οικειότητα. Όμως καμιά φορά δεν θα είναι σαν τον πρώτο καιρό και αυτό δεν είναι κακό να το παραδεχτούμε. Όπως δεν είναι κακό να παραδεχτούμε πως 20 χρόνια μετά δεν μας νοιάζει που δεν είναι σαν την πρώτη φορά, γι΄αυτό άλλωστε και δεν κυνηγάμε ο ένας τον άλλον με το βρακί στο χέρι. Μπορεί να εκμεταλλευόμαστε τις ευκαιρίες όταν παρουσιάζονται, στις διακοπές, σε κάτι βράδια που γυρνάμε σπίτι κόκκαλα απ΄τα ποτά ή όταν μας πιάνει η νοσταλγία γι’ αυτό που υπήρξαμε κάποτε, όμως δεν είναι πως ζούμε με την αγωνία του πως και πότε θα τις δημιουργήσουμε.
Γιατί τελικά, ο γάμος δεν έχει τόσο να κάνει με το σεξ, όσο με την συντροφικότητα. Καλό σεξ μπορείς να κάνεις με δεκάδες ανθρώπους εκεί έξω. Να ζήσεις όμως αρμονικά και ευτυχισμένα με πόσους νομίζετε πως μπορείς? Γιατί είναι αυτό το «συν» που κάνει την διαφορά, στα πάντα. Είναι ο άλλος που είναι ο σύντροφος σου, ο συμπαίκτης σου, ο συνοδοιπόρος σου, ο σύμμαχος σου, ο συνένοχος σου. Ο άνθρωπος που έχει την πλάτη σου, που θα σε υπερασπιστεί απέναντι στα πάντα, που μαζί του έχεις χτίσει μια ολόκληρη ζωή. Ο άνθρωπος με τον οποίο επιλέγεις να μοιράζεσαι τις μέρες σου, και τις νύχτες σου, αλλά οι μέρες είναι που κάνουν την διαφορά. Ο άνθρωπος που ξέρει τα μυστικά σου, που μπορεί να συγχωρεί τα λάθη και να αντέχει τα πάθη σου, που δεν σε κρίνει, που στέκεται δίπλα σου στα εύκολα και στα δύσκολα, που θα σε στηρίξει, που θα σε εμπνεύσει, εκείνος με τον οποίο θέλεις να μοιραστείς τα καλύτερα αλλά και τα χειρότερα σου, που είναι το πιο αντιπροσωπευτικό κομμάτι της εικόνας σου και τελικά, ο πιο ισχυρός συνεταίρος στην πιο σημαντική επιχείρηση της ζωής σου. Ο άνθρωπος για τον οποίο νοιώθεις περήφανος που είναι το άλλο σου μισό. Που εξακολουθείς να τον θέλεις δικό σου όσα χρόνια κι αν έχουν περάσει όχι από εγωισμό αλλά γιατί τον θαυμάζεις και τον εκτιμάς και τον σέβεσαι όσο τον αγαπάς. Και αυτός είναι ένας χορός που χορεύεται πάντα από δύο, ποτέ από τον έναν μόνο. Δεν είναι εύκολο και δεν συμβαίνει πάντα. Χιλιάδες δυστυχισμένα ζευγάρια εκεί έξω αποδεικνύουν πως τους κανόνες τους κάνουν πάντα οι εξαιρέσεις. Όμως όταν συμβεί, αυτός ο δεσμός είναι unbreakable. Και η απόδειξη έρχεται πάντα στην πράξη, όταν κάποιος επιμένει να διαλέγει να μείνει όταν έρχεται η ώρα που θα μπορούσε αν ήθελε, να φύγει. Γιατί ας μην γελιόμαστε. Κανείς δεν μένει κάπου με το ζόρι. Πάντα μένεις εκεί που θέλεις, για σένα και για τους δικούς σου και μόνο λόγους, και όλα τα υπόλοιπα είναι κλισέ δικαιολογίες που λένε οι παντρεμένοι κάθε φύλλου συνήθως για να παίξουν λίγο around πριν επιστρέψουν πίσω στο σπίτι και στην ζωή τους. Ή για να δημιουργήσουν το γνωστό guilt trip αλλά αυτό είναι άλλη ιστορία που θα την αναλύσουμε σε άλλο ποστ.
Και ναι, το ξέρω, ζούμε σε έναν τέλειο κόσμο όπου τα αγαπημένα ζευγάρια δεν κοιτάζουν και δεν αγγίζουν αλλού, και που οι συμφωνίες μεταξύ συζύγων συμβαίνουν μόνο στο σενάριο του House of Cards μεταξύ του Φράνκ και της Κλαίρ, αλλά ακόμα κι έτσι, όταν η σχέση είναι solid ακόμα και αν σπάσει ο διάολος το πόδι του και συμβεί η στραβή οι πιθανότητες να καταλήξει το παιχνίδι σε πραγματικότητα είναι ελάχιστες. Μια που τελικά, οι άνθρωποι σπάνια φεύγουν από εκεί που περνάνε καλά για να πάνε κάπου αλλού μόνο και μόνο επειδή το sex είναι πιο exciting. Ακόμα κι αν δεν μιλάμε για το ιδανικό σενάριο αλλά για το απλό “που να τρέχεις τώρα που έχεις βολευτεί», οι στατιστικές λένε πως λιγότερο από το 3% των ανδρών χωρίζουν τις συζύγους τους για την ερωμένη τους, και αυτό το ποσοστό πέφτει στο 2% όταν ο άντρας είναι επιτυχημένος επαγγελματικά. Οι στατιστικές λένε επίσης πως το 60% των παντρεμένων ζευγαριών θα απιστήσει σε κάποια φάση της ζωής του, και πως οι γυναίκες χωρίζουν ευκολότερα από τους άντρες και μάλλον είναι και πιο έξυπνες. Το 10% εγκαταλείπει τον γάμο του για έναν έρωτα αλλά μόνο το 0,3% τον παντρεύεται αργότερα. That been said, προσωπικά πιστεύω πως οι άνθρωποι είμαστε πολυγαμικά ζώα και πως είναι η κοινωνία που μας αναγκάζει να ζούμε σε μονογαμικές σχέσεις οι οποίες έρχονται σε μόνιμη κόντρα με τα αρχέγονα ένστικτα μας. Όμως αφού πρέπει να δημιουργήσουμε τελικά ομάδες στις οποίες θα ανήκουμε και μέσα από τις οποίες θα ελιχθούμε και θα εξελιχθούμε, οι εξυπνότεροι από εμάς διαλέγουμε τους καλύτερους. Έρωτες, αγάπες, συντρόφους, φίλους, η εκλεκτική μας οικογένεια πρέπει να είναι όσο πιο κοντά στο τέλειο μπορούμε να πετύχουμε. Και πετυχαίνουμε πάντα αυτό που είμαστε ικανοί να πετύχουμε ή αυτό που πιστεύουμε ότι μας αξίζει.
Και για να μην τελειώσω με γενικότητες, η δική μου εκλεκτική οικογένεια αποτελείται από ανθρώπους μοναδικούς, χαρισματικούς, λαμπερούς, επιτυχημένους, έξυπνους, και κυρίως δύσκολους. Από αυτούς που δεν ικανοποιούνται εύκολα, που δεν «αγοράζουν» παρά μόνο το καλύτερο εκεί έξω, άρα, αφού με διάλεξαν και τους διάλεξα και εγώ γιατί πληρούσαμε όλοι τα αμοιβαία κριτήρια, δεν έχουμε καμιά απολύτως διάθεση να πάμε οπουδήποτε αλλού. Είναι μια οικογένεια που την αγαπάω με πάθος, που την φροντίζω με προσοχή, που είναι η πρώτη μου προτεραιότητα, που απορροφά όλη μου την ενέργεια και είναι η βάση μου και το κέντρο της ζωής μου. Και που μου τα ανταποδίδει όλα αυτά, πολλά πολλά χρόνια τώρα, στον απόλυτο βαθμό. Κάθε άνθρωπος που την αποτελεί, κάθε φίλος, κάθε αγάπη, κάθε έρωτας είναι μοναδικός, σημαντικός, και δεν τον αλλάζω με τίποτα και με κανέναν. Και αν στην κορυφή θα είναι πάντα το παιδί μου, αμέσως μετά έχω την τύχη να βρίσκονται άνθρωποι που η καρδιά μου εξακολουθεί να χάνει έναν χτύπο όταν τους βλέπω.
Φίλοι καρδιάς και ζωής, η μαμά μου που ήταν πάντα δίπλα μου στα εύκολα και στα δύσκολα και ένας σύντροφος που ξέρω πως με αγαπάει τελείως. Όσο τελείως τον αγαπάω και εγώ. Με τα χρόνια η παρέα μεγαλώνει, γνωρίζουμε καινούριους ανθρώπους και κάποιοι από αυτούς ταιριάζουν με τους υπόλοιπους και ενσωματώνονται στο σύνολο και κάποιους τους ξεβράζει το κύμα. Και η ζωή συνεχίζεται, και είναι μια όμορφη ζωή κατά βάση γιατί με όλα τα προβλήματα, και με όλες τις δυσκολίες και με όλα τα στραβά, είμαστε ενωμένοι και αυτό μας κάνει δυνατούς. Ξέρουμε πως υπάρχουν γύρω και δίπλα μας άνθρωποι που θα μας κρατήσουν το χέρι όταν παραπατάμε, θα μας συγχωρούν όταν κάνουμε λάθη, θα μας αντέχουν όταν ξεφεύγουμε, και θα μας σηκώσουν όταν πέσουμε. Και που θα μας δίνουν πάντα δύναμη, και έμπνευση και φόρα για να πραγματοποιήσουμε τα όνειρα μας και ακριβώς το ίδιο θα κάνουμε και εμείς για εκείνους. Και αυτές λοιπόν είναι οι πιο επιτυχημένες, οι πιο δυνατές και οι πιο ανθεκτικές σχέσεις είτε λέγονται φιλίες, είτε λέγονται αγάπες, είτε λέγονται γάμοι. Και οι πιο σταθερές και μόνιμες επίσης , γιατί βασίζονται στο υπέρτατο αγαθό, την απόλυτη ελευθερία.